De derde editie van Renew the Book – Innovation Award roept op tot het indienen van innovaties ten gunste van de lezer. Om een indruk te krijgen wat zoal de wensen van de lezer zouden kunnen zijn, is in november 2020 een enquête gehouden onder de leden van Hebban.nl, waarin gevraagd werd voor welke problemen lezers graag een oplossing of innovatie zouden zien.

De enquête is ingevuld door 494 actieve leden van Hebban.nl, die met gemiddeld 4,9 uur per week aanzienlijk meer uren lezen dan de gemiddelde Nederlander (in 2019 was dat 0,8 uur per week). Een ruime meerderheid is het eens met de stellingen dat er voldoende boeken verschijnen en dat er voldoende variatie is in het aanbod. Een veelgehoorde wens is dat ze graag zien dat het aanbod papieren boeken en e-books gelijk opgaat. Ook zien velen graag dat als één titel wordt gekocht, deze direct in alle vormen ter beschikking komt (papier, e-book, luisterboek).

Hulp bij selectie

De meerderheid geeft aan dat ze makkelijk de boeken en e-books kunnen vinden die ze zoeken (respectievelijk 79% en 61%), maar dat zij graag hulp krijgen bij het uitkiezen van titels. Respondenten geven duidelijke voorstellen hoe dit zou kunnen. Opmerkelijk is dat het gebruik van voice-technologie bij het kiezen van boeken of e-books niet hoog scoort (respectievelijk 9% en 10% zouden dit willen). Al is voice-technologie nog niet volledig ingeburgerd of aanwezig in alle huishoudens, dus dat kan deze houding verklaren.

E-books

Veel respondenten hebben vooral problemen genoemd en wensen geuit bij e-books en e-readers. Lezers ondervinden problemen met het downloaden en installeren van e-books (57%). Ook willen ze graag een oplossing voor het kunnen bijhouden welke e-books ze gelezen hebben. Opmerkelijk is dat veel respondenten graag willen dat de e-bookfiles universeler worden (dus passen op alle e-readers). E-readers hoeven van de respondenten niet zozeer een voorleesfunctie te hebben, maar ze geven wel aan dat ze graag kleur willen zien, betere kwaliteit van afbeeldingen wensen en meer interactiviteit wensen.

Informatie en kwaliteit

Veel respondenten geven aan dat ze behoefte hebben aan meer (correcte) informatie op de (achter)flapteksten, waarbij ze bijvoorbeeld ook graag nog meer willen weten over de auteurs, en welke boeken hen hebben geïnspireerd. Sommige kritische respondenten geven aan dat ze graag zien dat er minder tot geen fouten in boeken verschijnen, dat duidelijker wordt als titels binnen een serie verschijnen en dat een papieren boek minder snel beschadigt.

Tenslotte

De enquête toont aan dat er bij de lezers veel wensen zijn en dat de bezigheden van het boekenvak kritisch worden gevolgd. Ook maakt het duidelijk dat het boekenvak nog onvoldoende ‘customer centric’ is ingericht, getuige de vele wensen over bijvoorbeeld de verschillende niet-compatibele e-book bestandsformaten, het laat beschikbaar zijn van boeken bij de bibliotheek, de problemen met het uploaden van e-bookbestanden op bijvoorbeeld e-readers en de groeiende behoefte aan hulp bij selectie van de vele titels die er verschijnen.

De enquête geeft een inkijkje in de boek- en leesbeleving van de eindgebruiker: de lezer. De enquête is in haar opzet niet bedoeld als wetenschappelijke studie, maar als inspiratiebron  en onderlegger voor het Renew the Book-programma. Het laat zien waar er voor uitgevers, boekhandels, e-book en luisterboek-aanbieders en andere boekenvak-organisaties kansen zijn om de lezer nog beter van dienst te zijn, ze te helpen bij het verbeteren van de leeservaring, de selectie en de aanschaf van boeken, e-books en luisterboeken.

Dit artikel belicht enkele hoogtepunten uit de enquête. De volledige uitwerking van de enquête met alle feedback en ideeën van de respondenten, evenals het bronbestand, is te lezen op de website van Renew the Book. Gebruik van de informatiedata is toegestaan, mits de bron wordt vermeld (Renew the Book, 2021).